FEE / Young Reporters for the Environment (YRE) FEE / Mladi Eko-reporteri
YRE međunarodno takmičenje
Obrađivana tema:
1. Učiniti gradove i ljudska naselja inkluzivnim, bezbjednim, prilagodljivim i održivim
2. Obezbijediti održive oblike potrošnje i proizvodnje
3. Preduzeti hitnu akciju u borbi protiv klimatskih promjena i njenih posledica
Grupe učenika koji su uključeni u međunarodni rad su učenici sledećih škola:
-
Vuka Karadžića 83
2. Milana Rakića 42
Naziv rada: Voda – uslov života
Rad u formi članka predstavlja kolaboraciju između Crne Gore i Srbije.
Uzrast učenika 16-18 godina.
-
Imena autora (Jovana Stanković i Suzana Todorović iz Geodetske tehničke škole iz Beograda, Srbija i Vuk Peković , Jovan Simanić, Marija Kovačević, Ivana Javorac, Nikolina Lalatović iz Ekonomske škole iz Nikšića), naziv grupe
Save water in Balkan to give the other
Uvod – opis rada
Jedna od prijetnji sa kojom se svijet već dugi niz godina suočava je sve veći nedostatak pijaće vode. Nažalost, kako će ovaj problem biti u žiži interesovanja i današnje mlade generacije, vršeno je istraživanje sa ciljem da se utvrdi nivo poznavanja i razumijevanja pojma potrošnje vode kao i da se sagledaju stavovi mladih o ovom značajnom problemu i njegovim mogućim posledicama. U radu su prikazani i rezultati koji ukazuju poznavanje ove pojave, te stavovi i spremnost učenika da se angažuju na polju zaštite životne sredine u cilju smanjenja potrošnje vode.
U razgovorima sa vršnjacima zaključeno je da učenici osnovnih I srednjih škola, u obje države, nijesu u dovoljnoj mjeri upoznati sa količinama potrošene vode kako u domaćinstvu, tako i u školi. Ovo je bio osnovni motiv za naše istraživanje i rad. Korišćena metodologija rada je vršnjačka edukacija, u kojoj su učenici koji su dio tima, u obje države realizovali dogovoreni niz predavanja sa temom Voda- uslov života u osnovnim I srednjim školama u svom okruženju. Način komunikacije je bio putem telefona i mejla. Na časovima su vršnjački edukatori sami rukovodili radom sa učenicima. Početak časa bio je posvećen anketi o poznavanju utroška vode, nakon čega je uslijedila radionica i predavanje o vodi kao uslovu života, a na kraju časa je ponovljena anketa sa drugačijom tematikom, koja se oslanjala na sadržaje obrađene tokom samog časa. Realizacija vršnjačke edukacije počela je januara 2017.godine, uporedo u obje škole, u obje države.
Napomena
Rad je prikazan široj javnosti objavljivanjem na sajtu obje škole, u lokalnim novinama u Crnoj Gori (http://www.mladiniksica.me/srednjoskolci-o-znacaju-zastite-vodenih-tokova/) , tokom predstave u Beogradskom pozorištu Zvezdara teatar i na panoima u obje škole, 22.marta 2017. g., prilikom obilježavanja Svjetskog dana voda.
Pozorište Zvezdara teatar Beograd
Dio radova koji su učenici izradili poslije održanih radionica (Crna Gora):
Prezentacija koju su uradili učenici beogradske Geodetsko-tehničke škole, a mi je prilagodili našim prilikama.
Ankete su izradili učenici Srednje ekonomsko-ugostiteljske škole, i to početnu anketu i anketu poslije edukacije.
Ukupan broj anketiranih učenika iz Crne Gore i škole u kojima je realizovana vršnjačka edukacija: 245 i to:
JU Srednja ekonomsko- ugostiteljska škola:
I-1: 12
I-4: 27
I-5: 22
I-9: 27
III-8: 18
OŠ,,Braća Ribar’’ VII-1: 13
VII-2: 15
VII-3: 16
OŠ,,Luka Simonović’’ VIII-1: 26
VIII-2: 24
VIII-3: 26
OŠ,,Ratko Žarić’’ VII-1: 26
VII-2: 28
VII-3: 26
OŠ ,,Braća Labudović’’ VI-1: 21
VI-2: 22
VI-3: 22
OŠ,, Mileva Lajović- Lalatović’’ VIII-1: 29
VIII -2: 23
VIII-3 : 27
VIII-4: 26
Urađenih početnih i završnih anketa je po 245.
Ukupan broj anketiranih učenika iz Srbije i škole u kojima je realizovana vršnjačka edukacija:
270 učenika iz škola:
OŠ “ Veljko Dugošević”, odeljenja 6-2, 8-1,
Srednja škola “Dositej” 1-1, 1-2, 1-3, 1-4,
Srednja škola “Sveti Sava”,
Turistička škola 2-6,
Geodetska tehnička škola 4-5, 2-5, 4-3, 1-3, 1-5.
Urađenih početnih i završnih anketa je po 270.
Tokom rada sa učenicima koji su mlađi od Eko-reportera i vršnjačkih edukatora uočeno je da su djeca motivisana za rad sa osobama koje su približnog životnog doba I da od njih radije usvajaju nova znanja.
Sedam učenika, reportera iz dvije srednje škole, iz dvije različite države bili su na istom zadatku: prenijeti znanja iz oblasti štednje vode i nakon predavanja provjeriti koliko je to uticalo na njih. Dodatni zadatak koji su učenici – reporteri primijetili su sistemska neuređenost povodom odlaganja ulja iz domaćinstva u Srbiji, u Beogradu, gdje se sva ispitana domaćinstva odlučuju da jestivo ulje koje više ne koriste odlažu u WC šolju. Primijećeno je da ona znanja koja se uče u školama, npr. agregatna stanja vode učenici posjeduju, dok znanja koja bi tebalo da su rezultat življenja u sredini koja je ekološki svjesna i načina života koji je usmjeren na štednju vode, ta znanja nedostaju kod većine ispitanika.
Rješenja
Rješenja koja članovi tima “Save the water in Balkan to give the others” je u stalnoj kontroli potrošene vode i razvoju sviesti kod učenika I njihovih porodica o potrebi štednje vode, jer je na planeti nema dovoljno za sve nas. Saznanje o postojanju samo 2,5 % slatke vode na planeti od ukupne količine hidrosfere je bilo jedno od osnovnih vodilja na putu uticaja mladih reportera na širu populaciju u vezi sa štednjom vode, kao I nevjerovatan podatak da više od 800 djece mlađe od 5 god. umre svakog dana usled nedostatka pijaće vode I zbog dijaree usled loših sanitarnih uslova (izvještaj Unicefa). UN-e upozoravaju da će za malo više od dvije decenije 600 miliona djece živjeti na područjima sa nedostatkom pijaće vode.
U poređenju sa stanjem štednje vode u Evropi ili šire, zaključak koji su reporteri donijeli i tokom rada sa vršnjacima dijelili na pohađanim časovima, je da se na prostorima Crne Gore i Srbije ne vodi dovoljno računa o štednji vode i da svijest o potrebi štednje vode nije na potrebnom nivou.
Anketirani đaci su u nedovoljnoj meri upoznati sa načinima štednje vode, zagađivanjem vodotoka sa nesagledivim posledicama I mogućem prevazilaženju problema.
Zbog svega toga veoma je važno razumijevanje mehanizama ovih pojava i mogućnost predviđanja budućih promjena kako bi se mogle preduzeti sve neophodne mjere u cilju smanjenja negativnih posledica nedostatka I zagađivanja voda. Iz svih nabrojanih razloga potrebno je poboljšati dalju edukaciju i informisanje učenika u ovoj oblasti proširivanjem postojećih sadržaja nastavnih predmeta temama iz oblasti zaštite životne sredine.
Slijedi nam konačna koncepcija rada: uobličavanje shodno propozicijama konkursa, prevođenje na engleski jezik i slanje.